Ο Μονόδρομος (1928) του Μπένγιαμιν είναι μία συρραφή από αινιγματικές νοητικές εικόνες, ένας διαλογισμός για τις ρωγμές που άνοιγε η νεωτερικότητα στις ζωές των δυτικοευρωπαίων του μεσοπολέμου.
Ανήσυχος μπροστά στην διαφαινόμενη έκπτωση της εμπειρίας, ο Μπένγιαμιν έψαχνε (και έβρισκε) τα σημάδια της, όχι στις αφηρημένες έννοιες αλλά στις συγκεκριμένες καταστάσεις και στα χειροπιαστά αντικείμενα της κοινότοπης καθημερινότητας, φέρνοντας έτσι την ιδέα της Ιστορίας “από την άπειρη απόσταση στην άπειρη εγγύτητα” (Αντόρνο).
Στο Γιαπί, ένα από τα νήματα που υφαίνουν το κομψοτέχνημα του Μονόδρομου, ο Μπένγιαμιν σχολιάζει τις αστοχίες της τότε αναδυόμενης βιομηχανίας παιδικών παιχνιδιών. Πατέρας ο ίδιος, δεν διέλαθε της προσοχής του πως τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από ετοιμοπαράδοτες λύσεις για να παίξουν· αντιθέτως έχουν την τάση να καταπιάνονται με οτιδήποτε πεταμένο και ευτελές και απλώνοντας την φαντασία τους να “χτίζουν” κάτι καινοφανές, μιάν άλλη αδιανόητη αφήγηση, “τον δικό τους κόσμο”.
Μισό αιώνα μετά, φαίνεται πως για τα παιδιά στην εξαιρετική φωτογραφία του Στέρνφελντ, αυτός ο κόσμος, ο δικός τους, έχει οριστικά θαφτεί.
.
Αναφορές:
Walter Benjamin, Γιαπί, στο Μονόδρομος, ‘Αγρα, Αθήνα, 2004, σελ. 47-48
Theodor Adorno, A Portrait of Walter Benjamin, στο Prisms, MIT Press, Cambridge Massachusetts and London, 1981, σελ. 227-240
Joel Sternfeld, American Prospects, Steidl, Göttingen, 2003
.
.
.