Το 2004 η Google εξαγόρασε την Keyhole, μία εταιρεία δορυφορικής χαρτογράφησης χρηματοδοτούμενη από την CIA με ιδρυτή τον John Hanke. H Keyhole μετονομάστηκε σε Google Earth και ο Hanke διετέλεσε αντιπρόεδρος του Google Maps και υπήρξε ιθύνων νους της επίμαχης εκστρατείας της εταιρείας που σφετερίστηκε δημόσιο και ιδιωτικό χώρο μέσω του έργου του Street View. Το 2013 η Google παραδέχτηκε ότι τα αυτοκίνητά της συνέλεγαν προσωπικά δεδομένα από ιδιωτικά δίκτυα Wi-Fi. Σύμφωνα με την ανάρτηση-δημόσια συγγνώμη «σε ορισμένες περιπτώσεις η εταιρεία συνέλεξε ολόκληρα mail, διευθύνσεις URL καθώς και κωδικούς πρόσβασης».
Πλέον, η υπηρεσία Street View τείνει να χαρακτηρίζεται πολύ «βοηθητική» και «βολική» από τη μεγαλύτερη μερίδα του κόσμου. Πέραν των πολύ καλά οργανωμένων στρατηγικών εξοικείωσης από εταιρείες σαν την Google, είναι αλήθεια πως έχει από καιρό καλλιεργηθεί μια ισχυρή ψυχολογική βάση «ηδονοβλεπτικής ματιάς» στην ανθρώπινη συνείδηση. Ενδεχομένως, να ήταν αυτή η βάση που ενεργοποιούσε και ο Hitchcock στα «παιχνίδια με τα βλέμματα» που έκανε στις περισσότερες από τις ταινίες του.
Ο Norman Bates στο Ψυχώ μετακινεί έναν πίνακα για να κοιτάξει από την τρύπα που είχε ανοίξει στον τοίχο το δωμάτιο της πρωταγωνίστριας και μαζί του παρακολουθούν όλοι οι θεατές. Ο πίνακας «Η Σωσάνα και οι Πρεσβύτεροι» του 16ου αιώνα ζωγραφισμένος από τον Frans Ven Mieris Le Vieux περιγράφει μία ιστορία ηδονοβλεψίας. Συμβολική και μελετημένη κίνηση από την πλευρά του Hitchcock (όπως και η ονοματοδοσία της Keyhole).
.
Erwin Olaf
.
Μετά από χρόνια, το 2012, ο καλλιτέχνης Erwin Olaf στη σειρά The Keyhole θα παρουσιάσει με ιδιαίτερη ικανότητα το ανείπωτο, «κοιτώντας από την κλειδαρότρυπα» τα κρυμμένα συναισθήματα μιας κοινωνίας που στρέφει αλλού το βλέμμα. Ενώ η εγκατάσταση του έργου του Olaf θυμίζει πολύ το Πανόραμα, το στερεοσκοπικό μέσο διασκέδασης του 19 ου αιώνα, που θεωρείται πρόδρομος του κινηματογράφου. Οι θεατές κοιτούσαν μέσα από μικροσκοπικές τρύπες σε μια κατασκευή 25 θέσεων και μπορούσαν να ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο -αποτέλεσμα συγκεκριμένης τοποθέτησης αντεστραμμένων κρυστάλλων.
Με κάπως παρόμοιο ηδονοβλεπτικό τρόπο, οι διαδικτυοναύτες γίνονται μάρτυρες του τι συμβαίνει στην Jane Houston, όπως αναφέρει ο Paul Virilio περιγράφοντας το νομιμοποιημένο φαινόμενο της τηλε-επιτήρησης μερικά χρόνια πριν κάνει την εμφάνισή του το Facebook. Η κλειδαρότρυπα γίνεται σήμα κατατεθέν μιας κοινωνίας που ηδονίζεται να την κοιτάνε και να κοιτάει.
.
* Το κείμενο είναι μέρος του έργου Accept all, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών στο πρόγραμμα Οπτικής Επικοινωνίας της Σχολής Βακαλό 2020-21 σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Derby, υπό την επίβλεψη της Κατερίνας Παπαναγιώτου και τη θεωρητική υποστήριξη της Σοφίας Τσούρτη.
.
.