Λένε πως οι μπανάλ φωτογραφίες έχουν αυτό το πλεονέκτημα: η προφανής έλλειψη φαντασίας, προκαλεί την φαντασία του θεατή.
Όμως, η φωτογραφία των θείων μου κρεμασμένη στην κουζίνα του εξοχικού τους δεν ήταν στα μάτια μου απλά κοινότoπη. Ήταν αισθητικά απωθητική και, ως χειρονομία, ανεξήγητη. Βέβαια, σε τέτοιου είδους οικoγενειακά ενσταντανέ η τεχνική, η ομορφιά και η έκφραση συχνά υποχωρούν μπροστά στη σαγήνη της ανάμνησης. Πόσο να υποχωρήσουν όμως; Αγουροξυπνημένοι, μαλωμένοι ή απλώς απορροφημένοι –ποιός να ξέρει, οι φωτογραφίες είναι βουβές- το μόνα φωτογενή στοιχεία που βλέπουμε είναι το ανελέητο φλας στο προσκήνιο και τα καμμένα άσπρα στο βάθος.
Γιατί άραγε ένα κακοφωτογραφημένο και πληκτικό στιγμιότυπο το μεγέθυναν, το καδράρισαν και το κρέμασαν σε καθημερινή θέα; To έβλεπα κάθε φορά που επισκεπτόμουν το φιλόξενο σπίτι τους και δίσταζα να τους ρωτήσω ευθέως. Το περασμένο καλοκαίρι δεν άντεξα.
—“Α, ήταν μιά πολύ χαρούμενη μέρα για μας” μου χαμογέλασε η θεία. “Μαγειρεύουμε για το βράδι. Είχαμε καλέσει μερικούς φίλους για να γιορτάσουμε την επέτειο του γάμου μας”.
Έτσι, στις φαινομενολογικές, ψυχαναλυτικές, σημειολογικές και άλλες ερμηνευτικές της φωτογραφίας, μπορούμε αβίαστα να προθέσουμε και μιά πιό πρόχειρη που πιθανόν να μας βγάζει ενίοτε από τον κόπο: βλέπουμε αυτό που ξέρουμε, βλέπουμε αυτό που θέλουμε να δούμε.
.
Πηγές
Βatchen, G. (2009) Camera Lucida: Another Little History of Photography, στο Photography Degree Zero: Reflections on Roland Barthes’s Camera Lucida (Cambridge, Ma: MIT Press), 270.
McCauley, A. (2007) The Trouble with Photography, στο Photography Theory, επιμ. James Elkins (New York and London: Routledge), 403-30.
Viol, B. (1995) Chott el-Djerid (A Portrait in Light and Heat), στο Reasons for Knocking at an Empty House: Writings 1973-1994 (Cambridge, Ma: MIT Press), 54-5.
.
.
.